Mang thai 3 tháng đầu với con là lúc mọi thứ mới bắt đầu, với mẹ là quãng thời gian đầy khó khăn và lo âu. Nhất là những mẹ mang thai lần đầu. Có thể chỉ cần một thay đổi nhỏ của cơ thể cũng khiến mẹ hoang mang. Theo thống kê thì có hơn 90% tỷ lệ sảy thai trong 13 tuần đầu. Vì vậy, trong kỳ mang thai 3 tháng đầu, chế độ ăn uống, lối sống, sinh hoạt của mẹ bầu có thể ảnh hưởng rất lớn đến thai nhi.
XEM NGAY: BÁC SĨ LƯU Ý MẸ BẦU MANG THAI 3 THÁNG ĐẦU ĐỀ PHỎNG DỌA SẢY THAI
1. Các dấu hiệu thường gặp khi mang thai 3 tháng đầu
Mang thai 3 tháng đầu hay còn gọi là tam cá nguyệt thứ nhất, đối với những thai phụ sinh con so (con đầu lòng) thật lạ lẫm và đầy lo âu. Nghén, thèm hoặc kén ăn là những trải nghiệm của hầu hết thai phụ nhưng không giống nhau ở mỗi người. Những triệu chứng sau đây là phổ biến nhất:
Dấu hiệu mang thai 3 tháng đầu – ốm nghén
Có đến 85% các bà mẹ tương lai trải qua các cơn buồn nôn và nôn mửa. Nguyên nhân gây ra triệu chứng chỉ xuất hiện khi mang thai 3 tháng đầu này không rõ ràng, nhưng hóc-môn thai kỳ được cho là thủ phạm chính. Và đó không hẳn là một dấu hiệu tồi tệ bởi một số chuyện gia cho rằng mẹ càng hay nôn nao thì càng ít nguy cơ sẩy thai hoặc sinh non. Vì điều đó chứng tỏ lượng hóc môn tiết ra lớn, vấn đề là cung cấp đủ chất để sinh dưỡng thai nhi trong 3 tháng đầu mang thai.
Luôn cảm thấy mệt mỏi trong cả ngày dài là một trong những tác dụng phụ của thai kỳ. Cơ thể của bạn đang phải vận hành quá tải để thúc đẩy sự tăng trưởng của bé. Tử cung của bạn đang sản xuất progesterone – được cho là có tác dụng an thần, và lưu lượng máu tăng 50% để cung cấp máu cho thai nhi.
Một thủ phạm ẩn mặt cho sự mệt mỏi quá mức là chứng thiếu máu. Bổ sung chất sắt là rất cần thiết để tạo nên các tế bào máu cho bé, và nếu bạn không đủ chất sắt, em bé sẽ lấy những gì bé cần từ cơ thể bạn và làm bạn kiệt sức. Và không gì quý hơn một giấc ngủ sâu và đủ trong những ngày mang thai 3 tháng đầu.
Ngay cả khi bạn chưa thấy bụng, tử cung bạn vẫn đang “bành trướng” và gây chèn ép lên bàng quang vốn không bao giờ rỗng hoàn toàn. Thêm vào đó, thận cũng làm việc tích cực hơn để tống chất thải ra khỏi cơ thể bạn. Kết quả là: nhu cầu tiểu tiện trở nên thường xuyên hơn, suốt cả ngày lẫn đêm.
Khi mang thai 3 tháng đầu bạn rất dễ bị nổi mụn do các nội tiết tố hoạt động quá mức, khiến cho da sản sinh nhiều chất dầu hơn. Mụn có thể biến mất sau thời gian mang thai.
Thai phụ thực sự hít thở sâu hơn, và cũng hấp thụ oxy vào máu tốt hơn. Cả khi bạn lấy vào rất nhiều không khí, cũng đừng ngạc nhiên nếu bạn cảm thấy khó thở, một phần vì em bé đang trao đổi CO2 trở lại cơ thể bạn.
Đường huyết thấp (kết quả của sự trao đổi chất), nội tiết tố tăng và lưu lượng máu lên não giảm có thể gây ra những cơn đau đầu tồi tệ cho các bà mẹ tương lai.
Giai đoạn mang thai 3 tháng đầu thai kì, mặc dù em bé của bạn mới chỉ bằng kích cỡ của một dấu phẩy, bầu ngực của bạn đã sẵn sàng để nuôi dưỡng bé. Sự thay đổi nội tiết và tăng trưởng các tuyến sữa thường diễn ra vào khoảng tuần thứ 6 của thai kỳ, nó khiến ngực bạn căng tức và nhạy cảm hơn.
Dấu hiệu mang thai 3 tháng đầu – căng tức bầu ngực
– Thay đổi ham muốn tình dục
Sự gia tăng nội tiết tố và lưu lượng máu có thể tác động đến âm đạo và âm vật của bạn, khiến chúng mềm mại và nhạy cảm hơn. Với một số phụ nữ, điều đó đồng nghĩa với ham muốn tình dục ở mức cao trào, với khả năng đạt cực khoái nhiều và mạnh mẽ hơn. Với một số khác, tình dục trở nên quyến rũ một cách lạ kỳ.
Nội tiết tố, những giấc ngủ không tròn, thực tại của việc mang thai – tất cả những điều này đều góp phần tạo nên sự xáo trộn mãnh liệt của cảm xúc. Bạn có thể cảm thấy thật yên lặng và muốn thu mình lại, hoặc sốc nổi, lo lắng, giận dữ hoặc muốn khóc, hoặc may mắn hay là hạnh phúc.
Đó là những gì mà phụ nữ mang thai 3 tháng đầu sẽ gặp phải. Và không chỉ bản thân thai phụ cần tỉnh táo và ổn định tâm lý. Mà người thân, nhất là người chồng, cần phải cảm thông và chia sẻ rất nhiều. Hơn nữa trong những dấu hiệu trên, có những dấu hiệu như ốm nghén, đau bụng đầy hơi, thèm ăn, lượng đường huyết ổn định,… đều chỉ ra rằng thai nhi đang phát triển bình thường, khỏe mạnh đấy.
Mang thai 3 tháng đầu cũng đồng nghĩa với việc phải lưu ý rất nhiều đến sự phát triển bước đầu của em bé. Có 3 mốc siêu âm quan trọng khi mang thai 3 tháng đầu mà mẹ tuyệt đối không nên bỏ qua.
Sau khi trễ kinh 2 tuần, cần siêu âm ngả âm đạo để xác định tuổi thai, dự ngày sinh, đến lúc thai 12 tuần tuổi, kết thúc giai đoạn mang thai 3 tháng đầu cần siêu âm đo độ mờ da gáy thai nhi và xét nghiệm sinh hóa máu mẹ (nếu cần).
Thạc sĩ, bác sĩ Đặng Châu Quỳnh, Trưởng khoa Sản Bệnh viện Đa khoa quốc tế Vũ Anh cho biết, quá trình mang thai ở người trung bình 280 ngày (40 tuần) được chia thành 3 giai đoạn, mỗi giai đoạn 3 tháng, gọi là quý hay tam cá nguyệt. Mỗi tam cá nguyệt sẽ có những đặc điểm riêng và những biến chứng của thai kỳ khác nhau. Việckhám thai theo đúng lịch trình là để bảo đảm quản lý thai an toàn đến lúc sinh và tránh được những biến chứng nặng nề trong cuộc sinh như băng huyết sau sinh, tử vong mẹ con.
Theo bác sĩ Quỳnh, để phát hiện mang thai, ngoài việc trễ kinh, một số dấu hiệu để nhận biết là thai phụ thường căng đầu vú, hay đi tiểu lắt nhắt, thường xuyên buồn nôn và nôn, người mệt mỏi, dễ cáu gắt, chướng bụng… Trong 3 tháng đầu của thai kỳ, tức đến tuần thứ 12 thì mọi cơ quan của thai nhi đã dần hình thành hoàn thiện với chân tay cử động được.
Điều cần làm khi bắt đầu mang thai là tính ngày dự sinh. Ngày dự sinh là ngày thai được tròn 40 tuần. Nếu dự sinh theo kinh cuối và siêu âm khác biệt nhiều thì bác sĩ dựa vào siêu âm thời điểm này để tính tuổi thai. Bác sĩ Quỳnh khuyến cáo, khi thấy có trễ kinh kèm theo dấu hiệu đau bụng, ra huyết, nôn ói nhiều thì nên đến cơ sở y tế khám ngay. Đó có thể là dấu hiệu của một số biến chứng thường gặp của thời kỳ mang thai ba tháng đầu này làthai ngoài tử cung, dọa sảy thai hoặc sảy thai, thai lưu, thai trứng và bệnh lý nguyên bào nuôi.
Mang thai 3 tháng đầu có thể coi là thời gian nguy hiểm nhất với thai kỳ. Lúc này em bé chưa hoàn toàn làm tổ chắc chắn, cơ thể mẹ cũng chưa thích nghi với việc có mặt của bé. Chính vì vậy mẹ cần đặc biệt chú ý đến những triệu chứng dù nhỏ nhất của cơ thể.
– Chảy máu âm đạo
Cảnh báo nguy cơ: Thai ngoài tử cung, sảy thai, bong màng nuôi, tụ dịch dưới màng nuôi Chảy máu âm đạo luôn là triệu chứng nguy hiểm trong thai kỳ. Vì vậy khi phát hiện bị chảy máu âm đạo, mẹ bầu cần đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt.
– Hoa mắt, chóng mặt
Cảnh báo nguy cơ: Huyết áp thấp thai kỳ
Hoa mắt chóng mặt là dấu hiệu thường gặp trong 3 tháng đầu mang thai do chứng ốm nghén nhưng nó cũng có thể là triệu chứng của bệnh huyết áp thấp thai kỳ. Trong trường hợp bạn thường xuyên bị chóng mặt, đứng lên ngồi xuống không yên và luôn trong trạng thái mệt mỏi, đó là dấu hiệu cần cẩn trọng.
Hãy đến thăm khám bác sĩ nếu hiện tượng này xảy ra thường xuyên.
– Đau bụng, chuột rút
Cảnh báo nguy cơ: Sảy thai, động thai, thai ngoài tử cung
Có thể nói, đau bụng âm ỉ trong một vài thời điểm là hiện tượng bình thường khi mang thai. Nhưng nếu bụng đau đột ngột và co cứng thì bạn cần hết sức cẩn thận. Trong giai đoạn đầu của thai kỳ, đau bụng dữ dội đi kèm với chảy máu âm đạo là triệu chứng cảnh báo nguy cơ sảy thai và chửa ngoài tử cung.
Nếu mang thai ngoài tử cung, người mẹ sẽ có cảm giác bụng đau như xé. Nếu có nguy cơ sảy thai, người mẹ có cảm giác “hụt” ở bụng tương đối rõ ràng mà không thấy bụng đau nhiều. Gặp các triệu chứng trên, mẹ bầu nên lập tức đến bệnh viện để bác sĩ có phương pháp điều trị kịp thời.
– Tăng cân quá nhanh
Cảnh báo nguy cơ: Tiền sản giật Theo các chuyên gia khoa sản, chị em bầu nên tăng cân chậm và ổn định. Nếu tăng cân quá nhanh có thể là dấu hiệu của bệnh tiền sản giật. Mẹ cần đặc biệt chú ý.
– Đau buốt khi đi tiểu
Cảnh báo nguy cơ: Viêm bàng quang, nhiễm trùng đường tiểu
Đi tiểu nhiều khi mang thai 3 tháng đầu là bình thường. Nhưng khi đi tiểu bị đau buốt quá hoặc đi tiểu kèm theo máu có thể là dấu hiệu của bệnh viêm bàng quang hoặc nhiễm trùng đường tiểu. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh sẽ trở lên nghiêm trọng và gây sinh non. Nếu đó là bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu, bạn nên gặp bác sĩ để được điều trị kịp thời để tránh rủi ro cho thai kỳ. Mẹ bầu cũng nên ăn nhiều thực phẩm giàu chất xơ để hạn chế nguy cơ bị đau buốt khi đi tiểu.
– Đau đầu dữ dội
Cảnh báo nguy cơ: Tiền sản giật Nếu bạn thấy đầu mình đau nhẹ trong những tháng đầu mang bầu, hoặc oặc bạn vẫn có những cơn đau nửa đầu thì hiện tượng này không có gì đáng lo. Bàn chân và mắt cá chân mẹ bầu bị sưng vì phù nề, giữ nước cũng vẫn là chuyện bình thường.
Tuy nhiên, nếu bạn đột nhiên đau đầu triền miên, ăn không ngon, ngủ không yên. Đồng thời bàn tay, mặt của bạn cũng sưng húp lên thì có thể bạn mang dấu hiệu của chứng tiền sản giật (hiện tượng xảy ra khi mang thai do huyết áp quá cao).
Bạn nên yêu cầu bác sĩ thăm khám cẩn thận, đặc biệt khi bạn nhận thấy có dấu hiệu tầm nhìn của bạn đột nhiên trở nên mờ, thị lực bị giảm đi kèm.
– Buồn nôn, nôn ói quá nhiều
Cảnh báo nguy cơ: Thiếu chất Đó là dấu hiệu bình thường nếu bạn cảm thấy buồn nôn hoặc nôn ói một chút trong 3 tháng đầu thai kỳ. Tuy nhiên, nó sẽ trở nên nguy hiểm nếu bạn bị nôn ói quá nhiều. Theo các chuyên gia, buồn nôn và nôn ói quá nhiều có thể khiến mẹ bầu giảm cân nhanh chóng, chóng mặt, mất nước và mất cân bằng các chất điện giải trong cơ thể.
Khi bị nôn ói quá nhiều, mẹ bầu nên nhập viện để điều trị tình trạng mất nước và kiểm soát các cơn buồn nôn. Tuy nhiên, chị em cần biết rằng, buồn nôn và nôn ói là dấu hiệu phổ biến 3 tháng đầu mang thai. Thông trường, triệu chứng này sẽ biến mất vào quý thứ 2. Và hầu như các mẹ bầu đã bị ốm nghén vẫn có thai kỳ phát triển bình thường.
– Không cảm thấy dấu hiệu mang thai
Cảnh báo nguy cơ: Thai nhi chết lưu Trường hợp này có thể xảy ra với chị em lần đầu mang thai vì chưa có kinh nghiệm, tuy nhiên để được an tâm, bạn nên đến khám bác sĩ để nắm bắt rõ tình hình sức khỏe của mình vì đây cũng có thể là dấu hiệu thai chết lưu. Khám thai sẽ giúp bạn giảm bớt lo lắng trong thai kỳ.
– Ngứa “vùng kín”
Cảnh báo nguy cơ: Bệnh nhiễm trùng Sốt cao hơn 38 độ C là dấu hiệu nghiêm trọng khi mang bầu. Đây có thể là dấu hiệu của bệnh nhiễm trùng – ảnh hưởng xấu đến em bé.
Sốt trong thời gian mang thai đi kèm triệu chứng phát ban, đau khớp có thể là dấu hiệu của bệnh nhiễm trùng cytomegalovirus, toxoplasma hoặc parvovirus. Những vi khuẩn này có thể gây bệnh điếc bẩm sinh vô cùng nguy hiểm.
Khi thấy sốt cao bạn cần nhập viện hoặc gọi điện cho bác sĩ để được khám bệnh kịp thời. Hãy nói với bác sĩ tất cả những triệu chứng bạn đang gặp phải như cúm, phát ban, đau khớp… để bác sĩ dễ dàng kết luận bệnh.
XEM THÊM:
– Trứng và rau cải bó xôi là 2 thực phẩm được khuyên nên ăn nhiều trong 3 tháng đầu mang thai vì nó có chứa nhiều chất quan trọng hình thành các dây thần kinh ghi nhớ và học tập ở bào thai. Ngoài ra nó còn có olate, vitamin A và C, cũng như canxi, sắt, magiê, kali và vitamin B6.– Nghỉ ngơi: Khi mang thai 3 tháng đầu, cơ thể bạn sẽ rất mệt mỏi vì phải “vận hành” hết công suốt để hỗ trợ cho thai nhi. Vì vậy những giấc ngủ ngắn và tranh thủ thời gian nghỉ ngơi là điều bạn nên làm trong thời gian này. Nó giúp bạn tăng cường năng lượng để cho bé có một khởi đầu tốt đẹp.
– Một trong những nguyên nhân khiến bạn mất ngủ khi mang thai 3 tháng đầu là do thường xuyên buồn tiểu vào ban đêm. Lý do là lúc này tử cung vẫn còn nhỏ, chưa bị đẩy lên khỏi khung xương chậu nên nó gây sức ép tới bàng quang khiến bạn thường xuyên mót tiểu. Hãy yên tâm vì tình trạng này sẽ được giải quyết khi bạn bước vào tam cá nguyệt thứ hai vì lúc này tử cung đã phát triển và bật ra khỏi khung xương chậu.
– Lý do thứ hai khiến bạn mất ngủ là do sự thay đổi của hormone progesterone khiến bạn cực kỳ mệt mỏi. Một khi quá mệt mỏi, bạn sẽ trằn trọc và gây mất ngủ. Để tránh mất ngủ, bạn nên duy trì một số thói quen tốt như: không dùng đồ uống có caffein, tránh uống rượu và hút thuốc lá, nên đi ngủ và thức dậy cùng một thời điểm mỗi ngày và tập thể dục nhẹ nhàng.
– Axít folic: axit folic hay folate là loại vitamin thiết yếu hỗ trợ cho sự phát triển bình thường của ống thần kinh tránh nguy cơ sinh non. Vì vậy mẹ bầu nên ăn cam, khoai tây, bông cải xanh, măng tây, trứng, đậu, các loại rau lá xanh. – Vitamin B6: Vitamin B6 giúp giảm thiểu tình trạng buồn nôn. Vì vậy mẹ bầu nào bị nghén có thể ăn ngũ cốc nguyên hạt, bơ đậu phộng, cá hồi, chuối, các loại hạt như hạnh nhân, óc chó… – Sắt: Nếu không hấp thụ đủ chất sắt, mẹ bầu thường có xu hướng mệt mỏi, chóng mặt và thiếu máu thai kỳ. Mẹ cần bổ sung 27mg sắt mỗi ngày từ thịt nạc, cải bó xôi, bưởi, bột yến mạch, các loại đậu… – Sữa: Sữa là nguồn cung đạm, vitamin, canxi lẫn chất béo tốt cho mẹ bầu. – Trái cây: Trái cây cung cấp đủ các loại vitamin thiết yếu, nước, chất chống oxy hóa và đặc biệt là còn cả chất xơ để giúp bạn chiến đấu với tình trạng táo bón khi mang thai 3 tháng đầu.
– Trà thảo dược Củ gai: Với thành phần từ củ gai và 1 số vị thuốc Nam gia truyền giúp mẹ bầu 3 tháng đầu giảm ốm nghén, cầm máu, giảm đau bụng trong trường hợp bị tụ dịch, bong tách túi thai, dọa sảy thai, động thai.
– Không được dùng thuốc lá, rượu bia, thuốc gây nghiện – Khi biết có thai thì nên báo cho bác sĩ nếu đang dùng các thuốc điều trị bệnh mãn tính như lao, tâm thần, cao huyết áp, động kinh, vitamin liều cao.
Bác Sỹ Nguyễn Cảnh Chương – PGĐ khoa chuẩn đoán trước sinh, BV Phụ sản Hà Nội. Chuyên Gia tư vấn của nhãn hàng Thảo Dược Củ Gai An Thái Phương
ĐỂ LẠI THÔNG TIN BÁC SỸ SẼ GỌI LẠI CHO BẠN
Hoặc gọi ngay đến số bác sĩ ✆ 033. 249. 6789 /Nếu cần tư vấn gấp