Top 6 # Hội Chứng Thiếu Máu Slideshare Xem Nhiều Nhất, Mới Nhất 3/2023 # Top Trend

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến hội chứng Sheehan, vì trong quá trình mang thai, tuyến yên to ra và cần nhiều máu hơn bình thường. Do đó, khi sản phụ bị mất nhiều máu trong hoặc ngay sau sinh như đờ tử cung, vỡ tử cung, nhau cài răng lược… dẫn đến tụt huyết áp thì theo phản xạ, các mạch máu sẽ co lại để ưu tiên cấp máu cho các cơ quan quan trọng hơn ở các bộ phận não, tim, thận.

Từ đó, lượng máu cung cấp cho các cơ quan khác sẽ bị giảm mạnh. Vì nguồn máu không cung cấp đủ cho tuyến yên nên tuyến yên dễ bị hoại tử do thiếu máu kéo dài.

Sau sinh nếu sản phụ gặp phải hội chứng này sẽ có các triệu chứng nhẹ thì mất sữa, không có kinh nguyệt trở lại. Nặng có thể bị hôn mê, co giật do nồng độ natri trong máu bị tụt xuống, huyết áp thấp…do thiếu máu.

Nhưng các triệu chứng này dễ bị chẩn đoán nhầm sang các bệnh khác như suy nhược cơ thể, suy nhược thần kinh hay suy nhược sau sinh do thiếu máu dẫn đến sự cấp máu cho não và các cơ quan khác trong cơ thể bị giảm sút.

Nếu bệnh đi kèm với những căn bệnh khác như nhiễm khuẩn, phẫu thuật hoặc bị stress thì bệnh sẽ nặng hơn và sản phụ sẽ phải đối diện với những biến chứng nguy hiểm như: hôn mê, suy tuyến thượng thận cấp ba, hạ đường huyết, rối loạn điện giải.

Nguy hiểm hơn, nhiều bệnh nhân bị chẩn đoán nhầm sáng các bệnh khác như trụy mạch chưa rõ nguyên nhân hoặc sốc, viêm não, suy gan…

Điều trị và dự phòng

Tổn thương hoại tử tuyến yên trong hội chứng Sheehan là không hồi phục và việc điều trị chỉ dừng lại ở việc… bù các hormone của tuyến yên, tuyến giáp, tuyến thượng thận… cho bệnh nhân. Các thuốc được sử dụng bao gồm corticosteroides, levothyroxin (levoxyl, synthroid), estrogen, hormon tăng trưởng (GH)… có thể giúp cho bệnh nhân cải thiện đáng kể các triệu chứng.

Những phụ nữ sắp làm mẹ cần kiểm tra sức khỏe và khám thai định kỳ, có chế độ ăn uống và nghỉ ngơi hợp lý để vượt cạn thành công, tránh biến chứng mất máu cấp, tụt huyết áp nặng trong và sau khi sinh nở.

Hội chứng Sheehan là một bệnh lý nội tiết nặng và khá phức tạp nhưng nếu được điều trị đầy đủ thì bệnh nhân hoàn toàn có được cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc. Điều quan trọng nhất là cần phát hiện sớm các bệnh nhân có nguy cơ cao do bị băng huyết sau đẻ. Một điều may mắn là nhờ những tiến bộ trong sản khoa nên căn bệnh này ngày càng ít gặp hơn và cũng được phát hiện sớm hơn. Ngoài ra bệnh nhân cũng nên uống thuốc đúng giờ và đầy đủ theo toa của bác sĩ để mau chóng khỏi bệnh.

TWIN ANEMIA POLYCYTHEMIA SEQUENCE (TAPS)

Bs Vy Thị Bảo Hương, BS Nguyễn Xuân Lan, BS Hà Tố Nguyên

Khoa Chẩn đoán hình ảnh- BV Từ Dũ

TAPS – hội chứng song thai thiếu máu đa hồng cầu là một trong các biến chứng có thể gặp ở song thai một bánh nhau, do sự thông nối các mạch máu nhỏ <1 mm giữa hai thai trong vòng tuần hoàn rốn. Đây là một dạng truyền máu mãn tính, xảy ra tự nhiên (tỷ lệ 5% trong song thai một bánh nhau) hoặc xảy ra sau điều trị laser truyền máu song thai (TTTS) ( tỷ lệ 13%)[1], thường xuất hiện sau 26 tuần, được đặc trưng bởi sự chênh lệch hemoglobine giữa thai cho và thai nhận.

Thai phụ 27 tuổi, PARA 2012, tiền sử đái tháo đường thai kỳ điều trị tiết chế, khám thai ngoại viện, đến bệnh viện Từ Dũ vì đau bụng ở tuổi thai 33 tuần 4 ngày (theo dự sinh: 02/09/2018) Siêu âm tại bệnh viện Từ Dũ cho thấy: song thai 1 bánh nhau 2 túi ối , trọng lượng thai A#1800g (6%), thai B# 1940g (12%), lượng nước ối thai thai bình thường, bánh nhau có 2 mật độ khác nhau, thai A: gan có nhiều phản âm sáng ( \dấu hiệu “starry sky”), thai B: tim to nhẹ, tỉ lệ diện tích tim/diện tích ngực: 0.35

Hình 1: A, thai nhận bánh nhau mỏng, phản âm kém. B, thai cho bánh nhau dày, phản âm sáng

Hình 2: A, thai nhận dấu hiệu starry sky ở gan. B, thai cho, gan phản âm kém đồng nhất Siêu âm Doppler:

Hình 3: Doppler động mạch rốn: các chỉ số RI, PI, S/D của thai nhận và thai cho trong giới hạn bình thường

Hình 4: Doppler động mạch não giữa: các chỉ số RI, PI, S/D của thai nhận và thai cho trong giới hạn bình thường. A, Thai nhận: PSV MCA 34 cm/s ( 0.7 MoM ). B, Thai cho: PSV MCA 69 cm/s ( 1.48 MoM )

Dựa vào những hình ảnh siêu âm trên và sự chênh lệch vận tốc đỉnh tâm thu động mạch não giữa của thai nhận và thai cho, chúng tôi đưa ra chẩn đoán cho trường hợp này: song thai – hội chứng thiếu máu đa hồng cầu( TAPS) độ I. Xử trí: Chấm dứt thai kỳ. Thai phụ được chỉ định mổ lấy thai.

Hình 5: Bánh nhau có 2 màu sắc khác nhau: phần nhau của thai cho nhạt màu, phù nề và dày, phần nhau của thai nhận sậm màu và mỏng.

Tiêu chuẩn chẩn đoán TAPS:

Tuy nhiên, theo nghiên cứu của Fishel- Barta[6] cho thấy giảm PSVMCA và Hematocrit ở thai nhận thường không rõ trong một số trường hợp. Một số tác giả sử dụng mức PSVMCA < 1.0 MoM[7].

Ngoài ra, một số dấu hiệu khác cũng được ghi nhận:

o Sự khác biệt về độ dày và độ phản âm của bánh nhau trên siêu âm tương đồng với hình ảnh bánh nhau sau sinh phù nề và nhạt màu ở phần nhau thai cho, mỏng và sậm màu ở phần nhau thai nhận được nghiên cứu bởi Tollenaar [8] và cộng sự. Dấu hiệu này được cho là rất đặc trưng của hội chứng TAPS (theo Christian Bamberg báo cáo)[8]

o Dấu hiệu “starry sky” ở gan thai nhận được ghi nhận trong y văn bởi L. P. Soundararajan and D. T. Howe[9] do sự tăng thể tích và dày thất làm ứ máu ở gan tạo nên hình ảnh này.

Phân loại mức độ nghiêm trọng trước sinh:[7]

●Độ 3: Độ 1 hoặc 2 kèm với tổn thương tim: phát hiện Doppler bất thường nghiêm trọng như: mất hoặc đảo ngược sóng tâm trương động mạch rốn, tĩnh mạch rốn có phổ dạng mạch đập, tăng PI hoặc dòng chảy ngược trong ống tĩnh mạch.

●Độ 4: Phù thai cho

●Độ 5: Chết một hoặc cả hai thai

Phân loại mức độ nghiêm trọng sau sinh: dựa vào sự chênh lệch hemoglobin (g/dL) giữa hai thai[7]:

Trong trường hợp này, sự chênh lệch về lượng hemoglobin giữa hai bé là 16.3 g/dL được xếp vào độ 3 nhưng dấu hiệu trên siêu âm Doppler trước sinh chỉ ở độ 1 cho thấy sự không tương đồng giữa chẩn đoán trước sinh và sau sinh.

Không rõ tỷ lệ tử vong và bệnh tật chu sinh, cả hai thai khỏe mạnh hoặc có thể tử vong. Thai nhận có nguy cơ tổn thương não và giảm phát triển thần kinh vận động. Chẩn đoán sớm giúp cho việc xử trí và tiên lượng tốt hơn.

Chưa có biện pháp xử trí tối ưu

o Chấm dứt thai kỳ trước 32 tuần

o Truyền máu trong tử cung

o Hủy thai có chọn lọc

o Laser: cải thiện kết cục thai kỳ, kéo dài thai kỳ hơn, giảm hội chứng suy hô hấp sau sinh.

1. ISUOG practice guidelines: role of ultrasound in twin pregnancy. Ultrasound Obstet Gynecol 2016; 47, pages 247- 263.

2. Robyr R, Lewi L, Salomon LJ, et al. Prevalence and management of late fetal complications following successful selective laser coagulation of chorionic plate anastomoses in twin-to-twin transfusion syndrome. Am J Obstet Gynecol 2006; 174:796

3. Assaf SA, Benirschke K, Chmait RH. Spontaneous twin anemia- polycythemia sequence complicated by recipient placental vascular thrombosis and hydrops fetalis. J Matern Fetal Neonatal Med 2011; 24:549.

4. Slaghekke F, Pasman S, Veujoz M, et al. Middle cerebral artery peak systolic velocity to predict fetal hemoglobin levels in twin anemia- polycythemia sequence. Ultrasound Obstet Gynecol 2015;46:432.

5. Sainz JA, Romeo C, Garcia- Mejido J, et al. Analysis of middle cerebral artery peak systolic velocity in monochorionic twin pregnancies as a method for identifying spontaneous twin anemia- polycythemia sequence. J Matern Fetal Neonatal Med 2014; 27:1174.

6. Fishel- Bartal, M, et al. Can middle cerebral artery peak systolic velocity predict polycythemia in monochorionic-diamniotic twin ? Evidence from a prospective cohort study. Ultrasound Obstet Gynecol; 48(4): 470-475.

7. Slaghekke F, Kist WJ, Oepkes D, et al. Twin anemia-polycythemia sequence: Diagnostic criteria, classification, perinatal management and outcome. Fetal Diagn Ther 2010; 27:181.

8. Bamberg, C, et al. Quantified discordant placental echogenicity in twin anemia-polycythemia sequence (TAPS) and middle cerebral artery peak systolic velocities. Ultrasound Obstet Gynecol.

9. Soundararajan, L. P. and D. T. Howe, Starry sky liver in twin anemia-polycythemia sequence. Ultrasound Obstet Gynecol; 43(5): 597-599.

10. Bài giảng biến chứng song thai một bánh nhau- chúng tôi Hà Tố Nguyên.

Thiếu máu là gì?

Thiếu máu là tình trạng lượng huyết sắc tốc và số lượng hồng cầu có trong máu ngoại vi bị giảm đi, kết quả là thiếu lượng oxy đến các mô của các tế bào trong cơ thể.

Để phòng ngừa tình trạng thiếu máu, chúng ta nên:

Ăn uống hợp vệ sinh và khoa học. Khẩu phần ăn phải có đầy đủ các chất, hợp khẩu vị, hạn chế các gia vị nhân tạo, hương liệu và dầu mỡ.

Chế độ sinh hoạt làm việc cân đối kết hợp rèn luyện nâng cao sức khỏe.

Phụ nữ cần lưu ý đến chu kỳ kinh nguyệt của mình, bổ sung thêm sắt uống và ăn nhiều thức ăn có chứa nhiều sắt khi cơ thể thiếu sắt.

Lắng nghe cơ thể và phát hiện kịp thời các dấu hiệu nghi ngờ thiếu máu cũng như các yếu tố nguy cơ thiếu máu.

Khám sức khỏe ít nhất 1 lần/năm để phát hiện bệnh sớm nhất có thể.

Các nhóm nguyên nhân chính gây ra thiếu máu ở người:

Thiếu máu do giảm sản xuất máu tại tủy xương:

Thiếu máu thiếu sắt: do những bệnh lý gây mất máu như giun móc, viêm loét dạ dày, cường kinh, rong huyết ở phụ nữ, u chảy máu trĩ…

Thiếu máu do thiếu acid folic: thường gặp ở những bệnh nhân nghiện rượu, kém hấp thu, sử dụng thuốc ngừa thai…

Thiếu máu do thiếu vitamin B12: gặp do cắt đoạn dạ dày, thiểu năng tuyến tụy, viêm hay cắt đoạn hồi tràng

Do bất thường di truyền: bất thường trong cấu tạo chuỗi Hemoglobin hồng cầu, dẫn đến thời gian sống của hồng cầu rút ngắn gây ra bệnh Thalassemia, thường gặp hai thể bệnh là beta- thalassemia và alpha- thalassemia.

Thiếu máu do tán huyết miễn dịch: do trong cơ thể tồn tại kháng thể bất thường chống lại hồng cầu, làm hồng cầu bị vỡ gây nên hiện tượng thiếu máu.

Thiếu máu do suy tủy xương: do tình trạng tủy xương không sản xuất đủ tế bào máu cần thiết cho cơ thể, nguyên nhân do nhiễm trùng , hóa chất, tia xạ, di truyền hay không rõ nguyên nhân gây ra.

Thiếu máu do suy thận mạn: suy thận mạn gây ra hiện tượng giảm tế bào cạnh cầu thận, làm cho lượng Erythropoietin giảm thấp.

Bệnh nhân thiếu máu thường có những biểu hiện sau:

Da và niêm mạc xanh xao, nhợt nhạt.

Ù tai, hoa mắt, chóng mặt.

Chán ăn, rối loạn tiêu hóa.

Mệt mỏi, hồi hộp, nhịp tim nhanh.

Nếu là phụ nữ sẽ có thể gặp tình trạng rối loạn kinh nguyệt hoặc vô kinh.

Các yếu tố nguy cơ của hiện tượng thiếu máu là:

Chế độ dinh dưỡng không đầy đủ, thiếu sắt, vitamin B12, folate.

Rối loạn đường ruột: tình trạng này dẫn đến sự hấp thu kém các chất dinh dưỡng trong ruột non gây nên thiếu máu.

Phụ nữ trong thời kỳ kinh nguyệt có thể gây ra thiếu hồng cầu, dẫn đến tình trạng thiếu máu.

Phụ nữ trong quá trình mang thai có nguy cơ thiếu máu thiếu sắt do lượng sắt phải được dự trữ cho khối lượng máu tăng lên để cung cấp hemoglobin cho bào thai.

Bệnh nhân mắc các bệnh mãn tính như ung thư, suy thận, suy gan cũng là nguy cơ của thiếu máu.

Tiền sử gia đình mắc các bệnh máu di truyền cũng là nguy cơ gây nên tình trạng thiếu máu.

Những yếu tố khác như tiền sử nhiễm trùng, bệnh về máu, rối loạn tự miễn, nghiện rượu , hóa chất độc hại và sử dụng thuốc cũng ảnh hưởng đến sự sản xuất hồng cầu, gây hiện tượng thiếu máu trên bệnh nhân.

Về lâm sàng, chẩn đoán thiếu máu dựa trên các dấu hiệu sau:

Da xanh xao, niêm mạc nhợt nhạt

Ù tai, hoa mắt, chóng mặt, ngất xỉu

Chán ăn, rối loạn tiêu hóa

Hồi hộp, dễ mệt mỏi, nhịp tim đập nhanh

Phụ nữ có thể vô kinh

Về cận lâm sàng, chẩn đoán thiếu máu dựa vào các kết quả công thức máu, hàm lượng acid folic/hàm lượng ferritin/tủy

Công thức máu: Dựa vào nồng độ Hemoglobin trong máu như sau:

Thấp hơn 13g/dl (130 g/l) đối với nam giới.

Thấp hơn 12g/dl (120 g/l) đối với nữ giới.

Thấp hơn 11 g/dl (110g/l) đối với người lớn tuổi.

Hàm lượng Ferritin giảm

Hàm lượng Acid folic hoặc vitamin B12 giảm

Tủy giảm sinh

Các phương pháp điều trị thiếu máu phải tùy vào nguyên nhân thiếu máu, có thể có những biện pháp sau đây:

Sử dụng corticosteroid, các thuốc ức chế hệ miễn dịch.

Sử dụng erythropoietin giúp tủy xương tạo được nhiều tế bào máu hơn.

Bổ sung sắt, vitamin B12, acid folic và các loại vitamin, khoáng chất khác.

Copyright © 2019 – Sitemap

Trẻ trở nên suy yếu, kém hoạt bát, mệt mỏi hay quấy khóc, dễ cáu kỉnh. Vẻ ngoài trẻ cũng thay đổi: nước da xanh và niêm mạc nhợt nhạt. Ngoài ra trẻ còn trở nên biếng ăn, bị chóng mặt hay cảm thấy có đốm sáng trước mặt.

Thiếu máu do thiết sắt nếu nặng sẽ làm trẻ chậm phát triển thể chất và khả năng vận động (chậm biết ngồi, đứng, đi), tóc thưa dễ gãy, dễ rụng, móng tay, móng chân biến dạng, gan lách to…

Trẻ còn bị giảm sức đề kháng, dễ mắc các bệnh nhiễm trùng nhưng quan trọng nhất là làm giảm chỉ số thông minh, giảm khả năng tư duy, sáng tạo, kết quả học tập kém.

Cần lưu ý rằng sự khác biệt giữa chất sắt có trong thực vật và chất sắt có trong động vật. Sắt Heme – loại chất sắt có trong động vật như thịt, cá, tôm, cua, nghêu, sò, thịt các loại gia cầm… dễ hấp thụ đối với cơ thể. Nhưng loại chất sắt cơ thể cần lại không phải là Heme mà là một loại khác có trong các loại rau màu xanh đậm, đậu và các loại hoa quả sấy khô…(lòng đỏ trứng cũng chứa chất sắc, hầu hết là chất sắc thực vật).

Bạn có thể tăng cường thêm chất sắt thực vật bằng cách cho bé ăn nhiều thực phẩm có chứa sắt Heme. Thực phẩm giàu vi-ta-min C như các loại rau quả nước cam, cam, dâu Tây, tiêu đỏ, đu đủ, bông cải xanh, nho, dưa lưới, xoài, cà chua và khoai tây cũng có thể giúp tăng cường chất sắc thực vật..

Một số nguồn cung cấp chất sắt tốt nhất cho bé:

¼ tách rau biển (bao gồm các loại tảo, rong biển)

1/3 tách bột ngũ cốc pha sẵn: 4.5mg

1/3 tách bột yến mạch pha sẵn: 4mg

¼ tách sữa đậu nành: 2.2mg

¼ chén thịt heo, đậu nướng và nước sốt cà chua: 2mg

¼ tách đậu xanh

28g thịt thái lát nướng: 1mg

28g tôm: 9mg

½ bánh mì hamburger loại vừa (khoảng 43g): 9mg

¼ tách đậu đen: 9mg

1 thìa súp mầm lúa mì: 5mg

¼ chén đậu phụ: 9mg (lượng dưỡng chất sẽ khác nhau tùy vào từng loại đậu phụ.)

½ quả trứng lớn: 3mg

28g thịt ức gà: 2mg

Lưu ý: Số mg sẽ thay đổi tùy vào dụng cụ đo lường, chất lượng thực phẩm và nhãn hàng…

Theo suckhoedoisong

Cùng Chuyên Mục

Bình Luận Facebook