Run tay thường là kết quả của một vấn đề có trong não, nơi có chức năng kiểm soát các vận động của cơ. Run tay có thể xảy ra ở tay trái, tay phải hoặc cả hai tay. Run tay không phải lúc nào cũng nguy hiểm, nhưng trong một số trường hợp, triệu chứng này có thể gợi ý một số rối loạn tiềm ẩn nghiêm trọng.
===
Tham vấn thông tin, tư vấn và hẹn khám bệnh:
✍ Sài Gòn: Bệnh Viện Chợ Rẫy, Bệnh Viện ĐHYD
✍ Hà Nội: Đại Học Y Hà Nội, Viện 103
✍ Đà Nẵng: Bệnh viện Tâm Thần Đà Nẵng
===
1. Run tay là gì?
Run tay là một cử động nhịp nhàng không chủ ý và không kiểm soát của một chi của cơ thể. Run có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Điều quan trọng cần lưu ý là co thắt cơ, co giật và run đều không giống nhau. Co thắt cơ là sự co tự chủ của cơ. Co giật là một cử động không được kiểm soát tốt của các cơ lớn hơn. Cơn co giật có thể nhìn thấy dưới da.
2. Các kiểu run tay phải/tay trái
Run tay được chia thành hai loại: run khi nghỉ ngơi và run khi hoạt động
Run khi nghỉ xảy ra khi bạn đang ngồi hoặc nằm im. Một khi bạn bắt đầu di chuyển hay vận động, bạn sẽ nhận thấy rằng cơn run dần biến mất. Run khi nghỉ thường chỉ ảnh hưởng đến tay hoặc ngón tay.
Run khi hoạt động xảy ra khi vận động và ảnh hưởng trực tiếp lên phần cơ thể đang hoạt động. Run khi vận động được phân chia thành các nhóm sau:
Run có chủ đích xảy ra trong các chuyển động mà có mục tiêu, chẳng hạn như chạm ngón tay vào mũi.
Run tư thế xảy ra khi bạn đang ở một tư thế và phải giữ nó để chống lại trọng lực, chẳng hạn như giữ cánh tay hoặc chân dang rộng ra.
Run khi thực hiện một họat động cụ thể: xảy ra trong một số hoạt động cụ thể chẳng hạn như viết.
Run do hoạt động xảy ra trong quá trình vận động của một bộ phận cơ thể, chẳng hạn như di chuyển cổ tay lên và xuống.
Run đồng bộ xảy ra trong quá trình co cơ tự ý mà không có sự vận động nào khác của cơ
3. Phân loại run tay
Ngoài các kiểu run trên, run cũng được phân loại theo sự xuất hiện và nguyên nhân của chúng.
Run vô căn
Run vô căn là loại rối loạn vận động phổ biến nhất. Run vô căn thường là run do tư thế và tự chủ được. Triệu chứng run thường nhẹ và không tiến triển, hoặc có thể tiến triển chậm. Nếu triệu chứng run của chứng run vô căn này tiến triển, nó thường bắt đầu ở một bên và sau đó ảnh hưởng đến cả hai bên trong vòng vài năm.
Run kiểu Parkinson
Rung kiểu Parkinson thường là run khi đang nghỉ ngơi và là dấu hiệu đầu tiên của bệnh Parkinson. Nó được gây ra bởi sự phá hủy các thành phần não bộ chịu trách nhiệm chi phối vận động. Khởi phát triệu chứng này thường xảy ra sau 60 tuổi. Run bắt đầu ở một chi hoặc ở một bên của cơ thể, và sau đó tiến triển sang phía bên kia.
Run do rối loạn trương lực cơ
Run rối loạn trương lực cơ xảy ra một cách bất thường. Nghỉ ngơi hoàn toàn có thể làm giảm các cơn run. Run loại này thường xảy ra ở những bệnh nhân bị rối loạn trương lực cơ, một loại rối loạn vận động được đặc trưng bởi các cơn co cơ không tự chủ. Các cơn co cơ tạo ra các cử động lặp đi lặp lại hoặc các tư thế bất thường. Run loại này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi.
Run kiểu tiểu não
Tiểu não là một phần của não sau, điều khiển sự vận động và cân bằng. Run kiểu tiểu não là một loại run có ý thức gây ra bởi các sang thương hay các tổn thương ở não như đột quỵ, khối u, các bệnh lý về não như bệnh đa xơ cứng. Run loại này cũng có thể là kết quả của chứng nghiện rượu kinh niên hoặc lạm dụng một số thuốc nhất định.
Run do tâm lý
Run do tâm lý có thể xuất hiện dưới bất kỳ dạng run nào. Nó được đặc trưng bởi sự khởi phát đột ngột và tự thuyên giảm, run giảm đáng kể khi bạn bị phân tâm, không tập trung. Bệnh nhân bị run tâm lý thường có bệnh rối loạn chuyển đổi (bệnh thuộc tâm lý gây ra các triệu chứng thực thể) hoặc một dạng bệnh tâm thần khác.
Run tư thế
Run tư thế thường xảy ra ở chân. Đây là sự co cơ nhanh, theo tần số xảy ra ngay sau khi đứng. Run loại này này thường không ổn định. Không có dấu hiệu hoặc triệu chứng lâm sàng nào khác. Sự loạng choạng không vững của kiểu run này sẽ không còn khi bạn ngồi nâng chân hoặc khi đi bộ.
Run sinh lý
Run sinh lý là do cơ thể phản ứng đối với một số loại thuốc, rượu, hoặc các bệnh lý, chẳng hạn như bệnh hạ đường huyết (đường trong máu thấp) hay tình trạng cường giáp. Run sinh lý thường tự biến mất nếu bạn đã loại trừ các nguyên nhân gây run khác.
4. Biểu hiện của run tay
Các triệu chứng gợi ý nguyên nhân do run tay vô căn bao gồm:
Run không kiểm soát diễn ra trong một khoảng thời gian ngắn
Giọng run rẩy
Gật đầu
Run nặng hơn (tăng cường độ, tần số) khi căng thẳng tinh thần
Run trở nên trầm trọng hơn khi di chuyển
Run giảm đi khi nghỉ ngơi
Có vấn đề về giữ thăng bằng (trong một số ít trường hợp)
Các dấu hiệu và triệu chứng run vô căn:
Khởi phát từ từ, thường ở một bên của cơ thể
Nặng hơn khi cử động
Thường xảy ra đầu tiên ở tay, ảnh hưởng lên một tay hoặc cả hai
Có thể bao gồm có hoặc không có cử động đầu
Có thể bị trầm trọng hơn do căng thẳng tinh thần, mệt mỏi, caffeine hoặc sốt cao.
5. Nguyên nhân gây ra run tay phải/ tay trái
Thuốc, bệnh lý, chấn thương, căng thẳng, và chất caffein đều có thể gây ra tất cả các cơn run.
Nguyên nhân phổ biến nhất của các cơn run là:
Các bệnh lý có thể gây ra những cơn run bao gồm:
Đột quỵ
Chấn thương sọ não
Bệnh Parkinson, một bệnh thoái hoá do mất tế bào sản xuất dopamine
Bệnh đa xơ cứng, là bệnh mà trong đó hệ thống miễn dịch của bạn tự tấn công vào não và tủy sống vủa bạn
Nghiện rượu
Cường giáp là bệnh mà cơ thể bạn sản sinh quá nhiều hormone tuyến giáp
Để điều trị tình trạng run tay, bạn có thể liên hệ đặt khám với các bác sĩ của Hello Doctor theo số điện thoại 1900 1246.